ANALYSE – Woensdag verlaagde de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, zoals verwacht zijn belangrijkste rentetarief. Maar dat was niet het belangrijkste nieuws.

De renteverlaging van de Fed liet de financiële wereld grotendeels koud. In plaats daarvan gingen handelaren hard op zoek naar het antwoord op twee vragen. Wordt de Amerikaanse rente voor het eind van 2019 nog een keer verlaagd? En hoe kan het dat de machtigste bank ter wereld juist deze week de greep op de eigen rente verloor?

Om met die laatste kwestie te beginnen: tijdens de bijeenkomst veerde het belangrijkste rentetarief van de centrale bank, federal funds rate, op tot 2,3 procent. Dat lag net iets boven het doelniveau van 2 procent tot 2,25 procent. Het verschil is klein, maar toch heel pijnlijk.

Je kunt je namelijk afvragen hoeveel macht de Amerikaanse centrale bank nou echt heeft, als het niet eens lukt om het eigen rentebeleid af te dwingen.

Opmerkelijke rentestijging in VS

Achter de stijging van de rente tot boven het doelniveau gaat een flinke verschuiving op de zogeheten repo-markt schuil. Hier kunnen bedrijven en financiële partijen geld lenen in ruil voor een onderpand in staatsobligaties of andere effecten.

De lenende instelling belooft de geleende stukken binnen een of enkele dagen weer terug te kopen. Bijna altijd ligt de rente op de repo-markt heel dicht bij de federal funds rate. Maandag begon de rente op de repo-markt plotseling te stijgen van 2,29 procent tot maar liefst 10 procent dinsdagochtend.

Door die uitschieter werd ook de federal funds rate plotseling een klein beetje omhoog getrokken. Een rentesprong op de repo-markt is vaak een signaal van naderend onheil in de financiële sector.

Deze keer was het echter een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Maandag was namelijk een belastingdeadline voor Amerikaanse bedrijven. Veel partijen moesten even snel op zoek naar geld om de rekening te voldoen.

Behalve bedrijven hadden ook beleggers wat extra geld nodig voor de 78 miljard dollar aan staatsleningen die de Amerikaanse overheid net had uitgeschreven.

Uiteindelijk lukte het de Fed dinsdag om met een kapitaalinjectie het renteniveau weer binnen de eigen bandbreedte te brengen. Daarmee laat de centrale bank zien dat het de greep op de eigen rente niet echt kwijt is.

Ruim baan voor de dollar

De vraag over de renteplannen van de Fed laat zich lastiger beantwoorden.

Op het eerste gezicht is er geen enkele aanleiding om verder aan de rentestand te sleutelen. De Amerikaanse inflatie ligt vlakbij de doelstelling van 2 procent, de werkloosheid schommelt rond het laagste niveau ooit en de economie groeit langzaam maar gestaag.

Aan de andere kant wil Fed-voorzitter Jerome Powell niet achter de feiten aanlopen als er plotseling een recessie opdoemt door de handelsoorlog van president Trump. Hij staat bovendien onder flinke druk van Trump.

Voorlopig zit iets meer dan de helft van de Fed-bestuurders (10 tegen 7) het niet zitten om dit jaar de rente verder te verlagen.

Als er geen verandering komt in de rentekloof met Europa lijkt de weg vrij voor de dollar om wat meer terrein te winnen op de euro.

Joost Derks is valuta-expert en algemeen directeur bij de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij (NBWM). Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.